راه ‌های درمان لکه های هورمونی

لک صورت یک تغییر رنگ در پوست است این تغییر رنگ می‌تواند تیره‌تر یا روشن‌تر از رنگ طبیعی پوست باشد و در اندازه‌ها و اشکال مختلف ظاهر شود که به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود.

لک های صورت به صورت های مختلفی از جمله قهوه ای، قرمز، سفید یا سیاه ظاهر می‌شوند. برخی از لک های صورت موقتی هستند و به مرور زمان از بین می روند، در حالی که برخی دیگر دائمی هستند.

این لک‌ها بیشتر در صورت، دست‌ها و بازوها دیده می‌شوند. در کل، این لک‌ها آسیبی به پوست و سلامتی وارد نمی‌کنند اما ممکن است زیبایی را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین برخی تمایل دارند آن را از بین ببرند.

انواع لک های پوستی

لک‌های پوستی به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند و انواع متنوعی دارند برخی از رایج‌ترین لک صورت عبارتند از:

کک و مک

کک و مک لکه های کوچک و قهوه ای رنگی هستند که معمولاً روی صورت و شانه ها ظاهر می شوند. آنها ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید هستند و بیشتر در افراد دارای پوست روشن دیده می شوند.

این عارضه پوستی، خوشه ای از سلول های رنگدانه ای به نام ملانوسیت است که مسئول تولید ملانین هستند، رنگدانه ای که به پوست رنگ می دهد. افراد دارای پوست روشن ملانوسیت کمتری نسبت به افراد دارای پوست تیره دارند. با این حال، ملانوسیت های آنها فعال تر است و در پاسخ به قرار گرفتن در معرض نور خورشید ملانین بیشتری تولید می کند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث تحریک آن‌ها برای تولید ملانین بیشتر می شود. این ملانین اضافی باعث ایجاد کک و مک می شود و راهی برای محافظت از پوست در برابر اشعه مضر UV خورشید است و معمولاً در بهار و تابستان، زمانی که افراد بیشتر در معرض نور خورشید هستند، بیشتر قابل توجه هستند. آنها تمایل دارند در زمستان محو شوند.

کک و مک بی ضرر هستند و نیازی به درمان ندارند. با این حال، برخی از افراد ممکن است به دلایل زیبایی به دنبال کمرنگ شدن یا حذف آنها باشند. روش های مختلفی برای کمرنگ شدن یا از بین بردن کک و مک وجود دارد، از جمله:

• کرم های روشن کننده: کرم های روشن کننده حاوی موادی هستند که تولید ملانین را کاهش می دهند.
• لایه برداری شیمیایی: لایه برداری شیمیایی لایه بالایی پوست را از بین می برد و می تواند به کمرنگ شدن کک و مک کمک کند.
• درمان با لیزر: درمان با لیزر می تواند برای از بین بردن کک و مک استفاده شود.

در صورت تمایل به کمرنگ شدن یا از بین بردن کک و مک، مهم است که با یک متخصص پوست مشورت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا بهترین روش درمانی را برای خود انتخاب کنید.

بیشتر بدانید: راهکارهای داشتن پوست شفاف و درخشان

لکه‌های پیری

این لکه‌ها به عنوان لکه‌های کبدی یا لکه‌های خورشیدی نیز شناخته می‌شوند، که به صورت قهوه‌ای یا تیره روی پوست بوجود می‌آیند و ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید است و بیشتر در افراد مسن دیده می‌شوند.

این لکه‌های پیری ضرری برای سلامتی افراد ندارد اما ممکن است زیبایی افراد را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین استفاده از کرم روشن کننده یا لایه بردار، کرایوتراپی و یا لیزر درمانی عامل موثر در کمرنگ شدن یا از بین رفتن آن باشد.

ملاسما

ملاسما (همچنین به عنوان لکه حاملگی یا ماسک بارداری شناخته می شود) یک بیماری شایع پوستی است که باعث ایجاد لکه های قهوه ای یا خاکستری روی پوست می شود.

این لکه ها اغلب روی صورت، به خصوص روی گونه ها، پیشانی، پل بینی، بالای لب بالایی و چانه ظاهر می شوند. ملاسما همچنین می تواند روی ساعد، مچ دست و گردن ظاهر شود. علت دقیق ملاسما ناشناخته است، اما عوامل متعددی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله:

• تغییرات هورمونی: ملاسما اغلب در دوران بارداری، پس از زایمان و در دوران استفاده از قرص های ضد بارداری یا سایر داروهای حاوی هورمون ایجاد می شود.
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید: نور خورشید می تواند ملاسما را بدتر کند.
• سابقه خانوادگی: افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها مبتلا به ملاسما است، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

ملاسما بی ضرر است و باعث خارش یا درد نمی شود. با این حال، این می تواند باعث ناراحتی های زیبایی شود، به خصوص برای افرادی که دارای پوست تیره هستند.

لکه های بعد از التهاب

لکه های بعد از التهاب (PIH) لکه های تیره ای هستند که روی پوست پس از بهبودی از ضایعه التهابی مانند آکنه، اگزما یا درماتیت تماسی ظاهر می شوند. PIH در افراد دارای پوست تیره شایع تر است.

این لکه‌ها ناشی از التهاب است که به سلول های رنگدانه پوست (ملانوسیت ها) آسیب می رساند. این آسیب باعث تولید بیش از حد ملانین می شود که رنگدانه ای است که به پوست رنگ می دهد.

این عارضه معمولاً در عرض چند ماه تا یک سال به طور خود به خود محو می شود. با این حال، درمان هایی وجود دارد که می تواند به سرعت بخشیدن به محو شدن آنها کمک کند.

بیشتر بدانید: فیشیال تخصصی راهی برای شادابی و طراوت پوست

چه هورمونی باعث لک صورت می شود؟

هورمون‌ها در تنظیم فعالیت‌های بسیاری از سلول‌ها و بافت‌ها در بدن نقش دارند، و تغییرات در سطوح هورمونی می‌تواند به ایجاد لک‌های صورت منجر شود. برخی از هورمو‌ن‌هایی که موجب لک در صورت و بدن می‌گردد شامل:

هورمون‌های جنسی

این هورمون نقش مهمی در ایجاد لک صورت دارند. استروژن و پروژسترون می‌توانند باعث افزایش تولید ملانین (رنگدانه پوست) شوند و لک‌های قهوه‌ای روی صورت یا بدن ایجاد کنند که به طور خاص در دوران بارداری، یائسگی یا مصرف قرص‌های ضد بارداری شایع هستند.

در دوران بارداری، افزایش سطح استروژن و پروژسترون می‌تواند باعث ایجاد لک‌های قهوه‌ای روی صورت، پیشانی، گونه‌ها و لب بالایی شود. این لک‌ها به عنوان ماسک بارداری یا ملانوآزما درماتوز بارداری شناخته می‌شوند و معمولاً پس از زایمان محو می‌شوند، اما ممکن است در برخی افراد دائمی شوند.

در دوران یائسگی، کاهش سطح استروژن می‌تواند باعث ایجاد لک‌های قهوه‌ای روی صورت، گردن و قفسه سینه شود و به عنوان لک‌های پیری یا لک‌های کبدی شناخته شوند. سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS نیز یک بیماری هورمونی است که می‌تواند باعث ایجاد لک‌های قهوه‌ای روی صورت، گردن و زیر بغل شود.

هورمون محرک ملانوسیت(MSH)

هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می‌شود. این هورمون نقش مهمی در تنظیم رنگدانه پوست (ملانین) دارد. MSH با تحریک سلول‌های ملانوسیت در پوست، باعث تولید ملانین بیشتر می‌شود. ملانین رنگدانه‌ای است که به پوست، مو و چشم رنگ می‌دهد.

لک‌های پوستی ناشی از MSH معمولاً بی‌ضرر هستند، اما می‌توانند از نظر زیبایی ناخوشایند باشند و از نظر درمان زمان‌بر باشد و  به صبر و حوصله نیاز دارند. برای پیشگیری از ایجاد لک‌های پوستی، باید از پوست خود در برابر نور آفتاب محافظت کرده و رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید.

هورمون تیروئید و لک صورت

غده تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده مسئول تولید هورمون‌های تیروئید است که نقش مهمی در تنظیم بسیاری از فرآیندهای بدن، از جمله متابولیسم، رشد و توسعه ایفا می‌کنند.

کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید دو نوع اختلال شایع هورمون تیروئید هستند که می‌توانند بر سلامت پوست و به طور خاص ایجاد لک صورت تأثیر بگذارند.

تاثیر کم‌کاری تیروئید بر لک صورت:

• خشکی پوست: کم‌کاری این هورمون موجب خشکی پوست می‌شود که همین امر در خارش‌، پوسته پوسته و مستعد لک‌های قهوه‌ای شدن پوست موثر است.
• رنگ پریدگی پوست: کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث کم‌خونی شود که به نوبه خود می‌تواند باعث رنگ پریدگی پوست و لک‌های قهوه‌ای شود.
• تیره شدن پوست: در موارد نادر، کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث تیره شدن پوست، به خصوص در نواحی چین‌دار مانند آرنج و زانو شود.

تاثیر پرکاری تیروئید بر لک صورت:

• قرمزی پوست: پرکاری تیروئید می‌تواند باعث قرمزی و گرم شدن پوست شود.
• نازک شدن پوست: پرکاری تیروئید می‌تواند باعث نازک شدن پوست و ایجاد لک‌های قهوه‌ای شود.
• ریزش مو: پرکاری تیروئید می‌تواند باعث ریزش مو شود.

کورتیزول

هورمون استرس است که توسط غدد فوق کلیوی در بدن انسان تولید می‌شود و نقش مهمی در پاسخ بدن به استرس دارد و به آن کمک می‌کند تا با شرایط چالش‌برانگیز مقابله کند. کورتیزول می‌تواند به طور غیرمستقیم بر ایجاد لک صورت تاثیر بگذارد. استرس، کمبود خواب و مصرف برخی داروها در اختلال این هورمون موثرند و موجب مواردی چون:

• کاهش کلاژن: کلاژن پروتئینی است که به پوست استحکام و خاصیت ارتجاعی می‌دهد. کورتیزول باعث کاهش تولید آن می‌شود. نازک شدن پوست، ایجاد چین و چروک و لک‌های قهوه‌ای از تاثیرات آن است.
• التهاب: کورتیزول می‌تواند باعث التهاب در بدن شود. التهاب می‌تواند به تخریب سلول‌های پوست و ایجاد لک‌های قهوه‌ای شود.
• افزایش ملانین: کورتیزول می‌تواند تولید ملانین، رنگدانه پوست، را افزایش دهد. این امر می‌تواند به تیره‌تر شدن پوست و ایجاد لک‌های قهوه‌ای منجر شود.

کمبود چه ویتامینی موجب لک صورت می‌شود؟

• ویتامین A: کمبود ویتامین A می‌تواند باعث خشکی پوست، پوسته پوسته شدن و ایجاد لک‌های قهوه‌ای روی صورت شود.
• ویتامین E: ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند. کمبود ویتامین E می‌تواند باعث تیرگی پوست، لک‌های قهوه‌ای و چین و چروک شود.
• ویتامین C: ویتامین C نیز یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به تولید کلاژن کمک می‌کند. کمبود ویتامین C می‌تواند باعث شل شدن پوست، کبودی و لک‌های قهوه‌ای شود.
• ویتامین B12: کمبود ویتامین B12 می‌تواند باعث کم‌خونی شود که به نوبه خود می‌تواند باعث رنگ پریدگی پوست و لک‌های قهوه‌ای شود.
• ویتامین D: کمبود ویتامین D می‌تواند باعث خشکی پوست، اگزما و لک‌های قهوه‌ای شود.
• اسید فولیک: کمبود اسید فولیک می‌تواند باعث کم‌خونی شود که به نوبه خود می‌تواند باعث رنگ پریدگی پوست و لک‌های قهوه‌ای شود.

راهکارهای درمان لکه های هورمونی

راه‌های مختلفی برای درمان لکه‌های هورمونی وجود دارد که انتخاب روش مناسب به نوع و شدت لکه‌ها، رنگ پوست و شرایط کلی سلامتی شما بستگی دارد. در اینجا تعدادی از روش‌های رایج برای درمان لکه‌های هورمونی آورده شده است:

روش‌های موضعی

کرم‌هایی که حاوی موادی مانند هیدروکینون، اسید کوجیک، اسید آزلائیک و آربوتین هستند می‌توانند به روشن شدن لکه‌های هورمونی کمک کنند. استفاده از لایه برداری شیمیایی با از بین بردن لایه‌های خارجی پوست، به روشن شدن لکه‌ها و تحریک تولید سلول‌های جدید پوست کمک می‌کند. رتینوئیدها مانند ترتینوئین و آداپالن می‌توانند به افزایش سرعت گردش سلولی و روشن شدن لکه‌ها کمک کنند.

روش‌های خوراکی

در برخی موارد، داروهای ضد بارداری می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها و کاهش لکه‌های هورمونی کمک کنند. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی می‌توانند در درمان لکه‌های هورمونی ناشی از باکتری‌ها مانند پروپیونی باکتریوم آکنه موثر باشند. اسپیرونولاکتون یک داروی هورمونی است که می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها و کاهش لکه‌های هورمونی در زنان کمک کند.

بیشتر بدانید: راز زیبایی و ترفند های آن

روش‌های لیزری

لیزر IPL با تابش نور شدید پالسی به لکه‌های هورمونی، به روشن شدن آنها کمک می‌کند همچنین، لیزر فرکشنال CO2 با ایجاد ستون‌های میکروسکوپی در پوست، به تحریک تولید کلاژن و روشن شدن لکه‌ها کمک می‌کند.

روش‌های طبیعی

استفاده روزانه از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید و جلوگیری از تشدید لکه‌های هورمونی ضروری است. مصرف غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها، سبزیجات و چای سبز می‌تواند به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های رادیکال‌های آزاد و کاهش لکه‌های هورمونی کمک کند. برخی از ماسک‌های طبیعی مانند ماسک زردچوبه، ماسک ماست و خیار و ماسک آب لیمو می‌توانند به روشن شدن لکه‌های هورمونی کمک کنند.

سخن پایانی:
لطفاً توجه داشته باشید که عوامل ژنتیکی، نور آفتاب، و استفاده از محصولات آرایشی نیز می‌توانند در ایجاد و تشدید لک‌های پوستی نقش داشته باشند. در صورت داشتن مشکلات پوستی یا لک‌های مشکوک، توصیه می‌شود با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید تا علت ایجاد لک‌ها شناسایی شده و درمان مناسبی انجام شود.